TỪ BI DO ĐÂU MÀ CÓ?
DO TRÍ HUỆ MÀ CÓ
Giảng giải: Hòa Thượng Tịnh Không
Trong Phẩm Tự của Kinh Pháp Hoa có hai câu như sau: Tận chư hữu kết, tâm đắc tự tại hết sạch những thứ phiền não trong ba cõi, tâm được tự tại, hai câu này nói hay quá.
Chư hữu, hữu gì vậy?
Hữu kết, kết là gì?
Kết là phiền não. Giống như tôi nhớ trước kia có bộ phim, tôi chưa xem phim ấy, chỉ là trên đường đi thấy biển quảng cáo tâm hữu thiên thiên kết tâm vấn vương ngàn mối, rất đáng thương, rất đáng buồn.
Hữu là gì vậy?
Hữu là nói tới tam hữu, tức Dục Giới hữu, quý vị có phiền não và quả báo trong Dục Giới, Sắc Giới hữu, Vô Sắc Giới hữu. Hữu là có nhân, có quả. Tận chư hữu kết là quý vị buông hết những phiền não ấy xuống, chẳng còn nữa.
Trong Tam Giới thì Dục Giới ba thứ phiền não đều có, vô minh phiền não, trần sa phiền não và kiến tư phiền não toàn bộ đều có. Quý vị có thể đoạn kiến tư phiền não.
Nói thật ra, các món hữu kết ấy, nói nông cạn là kiến tư phiền não, thuộc trong Tam Giới. Đã đoạn kiến tư phiền não, tâm đắc tự tại.
Tự tại là gì?
Vượt thoát lục đạo luân hồi. Lục đạo luân hồi giống như một cái lồng to, Kinh Phật sánh ví nó như lao ngục. Tam Giới là lao ngục, quý vị chẳng thoát khỏi nhà tù ấy.
Đoạn sạch các kết trong tam hữu, tức là đoạn kiến tư phiền não, quý vị bèn vượt thoát. Sau khi vượt thoát, hãy còn Bốn Thánh pháp giới.
Bốn Thánh pháp giới rất khó vượt thoát. So với người trong lục đạo như chúng ta thì người ở trong ấy trong bốn Thánh pháp giới là đắc đại tự tại, nhưng nếu so với Phật, Bồ Tát, họ thua kém rất xa.
Vì không gian hoạt động của họ chỉ có thể là trong tam thiên đại thiên Thế giới, chưa thể vượt thoát. Vì thế, họ phải đoạn hết trần sa phiền não, đoạn hết vô minh phiền não, sẽ đắc đại tự tại.
Các vị Bồ Tát ở đây là pháp thân Bồ Tát, đã vượt thoát mười pháp giới. Tuy vượt thoát mười pháp giới, nhưng chẳng lìa mười pháp giới, khéo là khéo ở chỗ này. Vượt thoát lục đạo luân hồi, nhưng cũng chẳng rời khỏi lục đạo luân hồi.
Quý vị phải biết: Các Ngài ở trong lục đạo, nhưng chẳng tạo nhân lục đạo, cũng không thọ báo lục đạo.
Tâm các Ngài trụ nơi đâu?
Trong phần trước đã nói, tâm các Ngài thường trụ trong đạo độ thế, trụ trong đại trí huệ, trụ trong từ bi, chúng ta nói là một bầu từ bi.
Từ bi do đâu mà có?
Do trí huệ mà có.
Chẳng có trí huệ, lấy đâu ra từ bi?
***